Bericht over Hadrianus Junius (10) Eloquentia

Junius is van 1 november 1550 tot 1 mei 1552  rector geweest van de Latijnse School in Haarlem, die hij in zijn jeugd nog zelf had bezocht. Zijn toen verkregen bijnaam ‘Feniks’ echoode in 1550 kennelijk nog steeds na. Maar zijn rectorschap was geen succes. Gedurende zijn rectorschap was Junius doodongelukkig. Zo was hij niet zeer te spreken over zijn collega’s. In een brief aan een schoolmeester genaamd Zeghers klaagt hij over diens gebrek aan strengheid tegenover de leerlingen. Die beschuldigden ten onrechte Junius’ leerlingen van hun eigen kattekwaad. Die van Junius waren ook wel eens stout, maar hij ging dan flink tegen hen te keer en stelde een voorbeeld. Zeghers moest dat ook doen en zijn ogen niet sluiten voor het wangedrag. Junius ried hem bovendien aan de vensters van zijn lokaal te sluiten, want telkens als hij langsliep viel het hem op de leerlingen alleen maar uit het raam zaten te staren. Junius trof de leerlingen ook veel te vaak op straat aan: dergelijk ongedisciplineerd gedrag kon niet getolereerd worden. Ze konden beter binnenshuis gehouden worden. In een brief aan zijn vriend Petrus Nannius (Pieter Nanning) legt Junius uit dat het schoolregiem van lesgeven, de drukke omgeving en het gebrek aan vrijheid een aanslag vormden op zijn gezondheid. Hij had vooral een afkeer van de stank die ontstond in een klas vol met puberende jongens (meisjes gingen niet naar de Latijnse school). Een bijkomende factor kan zijn geweest dat Junius geen vlotte spreker was, want hij heeft zijn leven lang gestotterd. Daardoor moest je als toehoorder wat geduld hebben voordat je doorhad dat hij enorm geleerd was. Een stotterende leraar is natuurlijk niet zo handig. En als rector al helemaal niet, want van een rector werd verwacht dat hij jaarlijks een mooie toespraak hield voor de ouders en andere burgers in de stad, op de dag dat de beste leerlingen van het jaar een kadootje kregen: een echt boek met het wapen van de stad erin en een mooi Latijns opschrift met hun eigen naam. Junius had er ook een hekel aan om direct na de lunch te moeten lesgeven. Als arts vond hij dat je na het eten beter even rust kon nemen. Hij werd daarom ziek, en eigenlijk was hij daar wel opgelucht over, want nu had hij een goed excuus om ontslag te nemen. In plaats van rector werd Junius vervolgens stadsgeneesheer.
Bron: Dirk van Miert



Eloquence superior to strength

Andrea Alciato, Emblemata, 1536